بالامبو(باریجه ) از مهمترین گیاهان صنعتی در ایران بشمار می‌رود و در میان اقلام صادراتی گیاهان دارویی مقام اول را داراست. الئوگم رزین باریجه در صنایع دارویی، بهداشتی، آرایشی، دخانیات و عطر سازی در دنیا استفاده فراوان دارد و همچنین این گیاه به‌عنوان مقوی معده ونیز ترمیم كننده زخمهای سطح بدن مصرف سنتی دارد. در این تحقیق تركیبهای شیمیایی اسانس صمغ و بذر باریجه مورد مطالعه و مقایسه قرار گرفته است.به منظور بررسی اسانس صمغ و بذر، گیاه از شمال تهران جمع‌آوری گردید. استخراج اسانس از صمغ به روش تقطیر با بخار آب و از بذر به روش Clevanger انجام گردید. نتایج بدست آمده نشان داد كه از میان 19 تركیب شناسایی شده در در صمغ كه 98% وزن اسانس را تشكیل می‌دادند, تركیبهای 1, 3, 5-Undecatriene, Myrcene , β-pinene ,Delta-3-carene α-pinene, تركیبهای عمده اسانس را تشكیل می‌دهند. در اسانس بذر باریجه 20 تركیب شناسایی شد كه 99% وزن اسانس را تشكیل می‌دادند و تركیبهای, β-pinene α-pinene, Delta-3- carene بالاترین مقدار را در میان تركیبهای اسانس دارا بوده اند.

باریجه (Ferula gummosa Boiss) كما(Ferula) گونه‌ای از خانواده چتریان بوده در مناطق مختلف ایران به آن باریجه، بالیجه، بالنبو، بالامبو، كما، اشق و در كتب قدیم انجدان و بارزد و به عربی قنه و در تركی و كردی قاسنی و قاصنی گفته می‌شود .گیاهی چند ساله با بلندی تا 2 متر، دارای ریشه ضخیم و گوشتدار، بوده و دارای 4-2 انشعاب اصلی است كه معمولآً به صورت دو انشعاب كه یكی طویل تر از دیگری دیده می‌شود. ریشه‌های فرعی برروی سطح غده و انشعابهای آن قرار دارد.
برگها به شدت بریده و ریش، برگهای پایینی یا بن رستها بسیار طویل، تقریباً 30 سانتیمتر (مجموع پهنك و دمبرگ) با تقسیم 6 میلیمتری كركینه پوش، متمایل به خاكستری، با 4 بار تقسیمات شانه‌ای عمیق، با تقسیمات ابتدایی و ثانوی دمبرگدار و تخم مرغی، كوچك، بسیار كوتاه و تنك، دور از هم، خطی – تار ابریشمی و كامل یا سه بخشی می‌باشند. ساقه‌‌ها تحلیل یافته و به غلاف پهن دراز، نوك تیز و بی دوام تبدیل شده، گل زرد رنگ،با گلبرگهای بدون كرك، مجتمع در چترهای دارای 6 تا 12 پرتو، فاقد گریبان دارای دمگل بسیار كوتاه و ضخیم می‌باشد. میوه پهن، بیضوی یا دراز، با حاشیه‌ای كمی باریكتر از بخش محتوی دانه، پره‌ها یا تیغه‌های پهلویی‌ها كمی برجسته، سطح پشتی شامل مجرای ترشحی متورم، ولی سطح الصاق فاقد آن است میوه آن را فندقه یا مریكارپ گویند. این گیاه در بخشهایی از البرز به ویژه منطقه لار, فیروز كوه و اطراف مشهدوكوههاي تفرش دراستان مركزي پراكندگی وسیع دارد. از ساقه آن در اثر نیش حشرات شیرابه‌ای خارج می‌شود كه با نامهای اشكی و توده‌ای در بازار ارائه می‌گردد. تمام بخشهای گیاه از جمله صمغ و بذر گیاه دارای بوی تند و نافذ است. (1-4)
تركیبهای شیمیایی مختلف از جمله ترپنویید ها، مخلوط استرهای عطری، اسیدها و الكلهای ترپنی و سزكویی‌ترپنهای لاكتونی، در انواع مختلف فرولاها یافت می‌شود كه دارای اهمیت در صنایع عطر سازی و… می‌باشند. در لاتكس باریجه 63-75 % رزین و
10-5/19 % درصد اسانس و 5-10 % صمغ یافت می‌شود. طعم آن گس و تلخ و گزنده با بوی قوی و نامطبوع بود (5-9) و فاقد آلكالویید و تركیبهای فنلی است و آزمون ساپونین و تانن آن مثبت می‌باشد(6). شیرابه باریجه در آب به صورت شیرابه در آمده و در الكل 90% تا حدود زیادی حل می‌شود(10).

خواص بالامبو

طبع آن خیلی گرم وخشک است

اين گياه خواص طبي معجزه آسايي داردكه كاربرد طب سنتي آن را بيش از پيش مينمايد 

خواصي مانند مسكن قوي براي دردهاي استخواني وضدتشنج  همچنين نيروبخش وقاعده آور ورفع بيماريهاي رحم

بالامبو بصورت ترشي بسيار اشتها آور است.شيره بالامبوداراي قدرتي خارق العاده درتسكين دردهاي موضعي ميباشد

مصرف آن با عسل کمک کننده خرد کردن و دفع سنگ کلیه و مثانه و تسهیل زایمان سودمند است. اگر مخلوط با سرکه رقیق مصرف شود برای خارج کردن جنین مرده نافع است و اگر با آب مصرف شود برای رفع سوزش مجاری ادراری و درمان بواسیر مفید است.لازم به ذکر است که مصرف ساقه بالامبوبهعلت وجود ماده لاتکس درآن میتواند مشکلات گوارشی مانند سوزش معده حتی در مواردی چسبندگی روده  ایجاد نماید به گفته متخصصین طب سنتی مصرف بالامبو برای افرادی که طبع گرم دارندمفید نیست

کاربرد بهداشتی و آرایشی

بالامبو در تهیه عطر و ادوکلن مصرف فراوانی در کشورهای مختلف جهان دارد. باریجه یک ماده مهم در تثبیت عطرها است و در فرآورده های آرایشی و بهداشتی نیز مورد مصرف می باشد. مصارف صنعتی باریجه در تهیه نوعی چسب مخصوص (چسب الماس) است.

مصرف غذایی

امروزه بالامبو بیشتر بعنوان طعم دهنده در محصولات غذایی مانند نوشابه های غیر الکلی و فرآورده های گوشتی و یا معطر کننده مصرف دارد. بنابر اعتقاد دامداران مصرف بوتۀ باریجه بوسیله حیوانات اهلی در تولید شیر آنها مؤثر است لذا در افزایش شیر می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

مواد و روشها

الف جمع‌آوری گیاه و استخراج اسانس
تهیه نمونه گیاهی و جمع‌آوری بذر از شمال استان تهران (منطقه سد لار) در دو فصل مختلف به منظور بررسی اسانس صمغ و بذر انجام گرفت. استخراج اسانس از صمغ به روش تقطیر با بخار آب(Steam (distillation و از بذر به روش Clevanger صورت پذیرفت، مدت زمان لازم برای اسانس‌گیری صمغ 90 دقیقه و در بذر 3 ساعت ثبت شد، بدین معنی كه پس از طی زمان مذكور هیچ گونه افزایشی در مقدار اسانس مشاهده نگردید .

ب جداسازی و شناسایی تركیبهای تشكیل دهنده اسانس
پس از استخراج اسانس مقادیر بسیار جزیی آب موجود در آن به‌وسیله سولفات سدیم جذب و اسانس پس از عبور از كاغذ صافی به‌صورت خالص بدست آمده نگهداری اسانس در ظرف تیره و مخصوص در یخچال انجام پذیرفت .جهت شناسایی از دستگاه GCو GC/MS استفاده گردید.
اسانس در محلول دی كلرو متان رقیق شده و جهت تهیه كروماتوگرام و طیف‌های جرمی یك میكرو لیتر از آن به گاز كروماتوگراف واریان 3400 تواُم شده با طیف سنجی جرمی، ستون DB-1 به طول 60 متر و قطر 250 میكرومتر كه ضخامت لایه فاز در آن25/. میكرومتر است، تزریق شد. برنامه‌ریزی حرارتی از 50 تا 270 درجه سانتیگراد با سرعت 4 درجه در دقیقه، درجه حرارت محفظه تزریق 280 درجه سانتیگراد، درجه حرارت ترانسفرلاین 290 درجه سانتیگراد با استفاده از گاز هلیوم بعنوان گاز حامل . شناسایی تركیبها با استفاده از مؤلفه‌های مختلف از جمله زمان باز داری، اندیس كواتس، مطالعه طیف‌های جرمی نمونه و مقایسه این طیفها با طیف‌های جرمی و اندیس كواتس تركیبهای استاندارد و همچنین اطلاعات موجود در كتابخانه‌های مختلف موجود در رایانه دستگاه GC/MS صورت پذیرفت.
بحث و نتیجه‌گیری
كلیه تركیبهای تشكیل دهنده اسانس همراه با در صد نسبی و اعداد كواتس و همچنین مقایسه كیفی و كمی تركیبهای تشكیل دهنده این گونه در جدول شماره 1 قابل مشاهده می‌باشد. نتایج بدست آمده نشان داد كه از میان 19 تركیب شناسایی شده در صمغ كه 98% وزن اسانس را تشكیل می‌دادند. 1, 3, 5-Undecatriene (1.7%), Myrcene(2%) , β-pinene(55%) ,Delta-3-carene (10%) α-pinene(8.2%), تركیبهای عمده اسانس را تشكیل می‌دهند. در اسانس بذر باریجه 20 تركیب شناسایی شد كه 99% وزن اسانس را تشكیل می‌دهند. تركیبهای (79%), β-pinene (1/6% α-pinene (
و) Delta-3- carene4%) بالاترین مقدار را در میان تركیبهای اسانس دارا بوده اند.
حا

نظرات شما عزیزان:

خانم ک.د

ساعت7:38---4 بهمن 1395

[وب سایت]

سلام آیا عرق بالامبودر عطاریها موجود است؟

ک.د

ساعت7:21---4 بهمن 1395

[وب سایت]

مطالب راجع به بالامبو عالی بود فقط نفرمودید تب بالامبو سرد است یا گرم؟

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: